Փոխադարձ դերանունները ցույց են տալիս փոխադարձ հարաբերությամբ միմյանց հետ կապված առարկաներ կամ անձեր՝ առանց դրանք անվանելու:
Փոխադարձ դերանուններն են՝ իրար, միմյանց, մեկմեկու կամ մեկմեկի:

1. Ընդգծի՛ր փոխադարձ դերանունները, որոշի՛ր դրանց հոլովը:
Մեզ կյանքը նետեց միմյանցից հեռու: բացառական
Մենք չուզեցինք մեկմեկու կանչել: սեռական
Ընտանիքի անդամները հպարտանում էին իրարով: գործիական

Հարցական դերանունները արտահայտում են հարցում :
Միայն ո՞վ դերանունն է, որ գոյականից տարբեր հոլովում ունի: Նայի՛ր հոլովման աղյուսակին և ասա ինչով է տարբերվում գոյականի հոլովումից:
Ուղղ. ո՞վ
Սեռ. ո՞ւմ
Տր.  ո՞ւմ
Հայց. ո՞ւմ
Բաց. ո՞ւմից
Գործ. ո՞ւմով

Միայն ո՞վ-ն է հոլավվում դերանվանական

Գրի՛ր ո՞վ դերանվան հոգնակին:

Ո՞վքեր
Գրի՛ր ե՞րբ դերանվան սեռական և բացառական հոլովները:

Ե՞րբվա, ե՞րբվանից

Գրի՛ր ո՞ր դերանվան հոգնակին:

Ո՞րոնց

Ո՞վ կլուծի այս հարցը: Գրի՛ր ո՞վ հարցական դերանվան պաշտոնը: ենթակա
Քո ուզածն ի՞նչ է : Գտի՛ր նախադասության ստորոգյալը: ի՞նչ է

Հարցական դերանունները արտասանվում են հարցական առոգանությամբ և կազմում են հարցական նախադասություններ: Հարցական դերանունների վերջին ձայնավորի վրա դրվում է հարցական նշան՝ ո՞վ, ե՞րբ ինչպիսի՞ և այլն: Բացառություն են ի՞նչը, ո՞րը, քանի՞երորդ, ո՞րերորդ, քանի՞սը: 

2. 
   Կետադրի՛ր նախադասությունները, ընդգծի՛ր հարցական դերանունները:
   Ինչու՞ են քանդվում մարդկանց իրար միացնող կամուրջները:
   Ինչի՞ց փշրվեց այն կարևոր թելը, որ պահում էր մեզ:
   Ո՞վ կհասկանա ինձ:
   Դու կռվել ես նրա հետ, ինչի՞ համար:
   
   Հարաբերական դերանունները նույն հարցական դերանուններն են, որոնք, սակայն, արտահայտում են ոչ թե հարցում, այլ մի նախադասության կապը, հարաբերվելը մյուսին:
   Օր՝. Ինչ աղբյուրից մարդ ջուր խմի, էն աղբյուրը քար չի գցի:
   Ով աշխատի, նա կուտի:
   Հարաբերական դերանունները հոլովվում են հարցական դերանունների պես և նախադասության մեջ կատարում են նույն պաշտոնները, ինչ որ հարցականները:

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

1. . Ուշադրությո՛ւն դարձրու ընդգծված դերանուններին և որոշի՛ր, թե ո՞ւմ անվան փոխարեն են դրվում դրանք:

Զինվորն ասաց, որ ինքը գիշերը գնացքով է գնալու ու նրան էլ է տանելու իր հետ: ինքը-զինվորը, նրան-երկրորդ դեմք
Որսորդը բողոքում էր, որ ինքն անտառում արջ է տեսել, իսկ նա չի հավատում իրեն: ինքն-որսորդը, նա-երրորդ դեմք
Գիտնականն ասում է, որ իրեն իրեղեն ապացույցներ են պետք, նա իզուր է ուզում խոսքով ապացուցել: իրեն-գիտնականին, նա-երկրորդ դեմքը
Անծանոթն ասաց, որ նա իզուր է անհանգստանում, ինքը միայն մի բաժակ ջուր է ուզում:նա-երկրորդ դեմք, ինքը-անծանոթը
Հետախույզն ընկերոջը հորդորում էր, որ նա իզուր ժամանակ չկորցնի, ինքը գիտի, որ այդտեղ այլևս գետ չկա:նա-երկրորդ դեմքը, ինքը-հոտախույզը

2. Պարզի՛ր, թե յուրաքանչյուր նախադասության մեջ ո՞ւմ անվան փոխարեն են դրվում ընդգծված երրորդ դեմքի դերանունները և պատասխանի՛ր հարցին:

Օրինակ`
Տղայի հայրը նրանով է պարծենում:- Տղայով:

Տղան ընկերոջ մասին ասում էր, որ նա վախենում է օձի լեզվից, մինչդեռ ինքը գիտե, որ օձերը լեզվով միայն հոտոտում ու շոշափում են: նա-ընկերը, ինքը-տղան

Աղջիկը զարմացած նայեց տատին, նա իրեն այդքան ոգևորված չէ՞ր տեսել, ի՞նչ է: նա-տատը, իրեն-աղջկան

 Աղջիկը զարմացած նայեց տատին,  ինքը նրան այդքան ոգևորված չէ՞ր տեսել, ի՞նչ է:ինքը-աղջիկը, նրան-տատին

Ծերունին տղայի կողքին իր մանկությունն էր հիշում:իր-ծերունու

Ծերունին տղայի կողքին նրա մանկությունն էր հիշում:նրա-տղայի
Գայլն իրեն համոզում էր, որ ինքը չի վախենում շներից:ինքը-գայլը

Գայլն իրեն համոզում էր, որ նա չի վախենում շներից:նա-երրորդ դեմք

Նախադասության մեջ նա՞, թե՞ ինքը դերանունն է փոխարինում նույն նախադասության ենթակայի անվանը:Ինքը դերանունը

3. Որտեղ հնարավոր է, ընդգծված դերանունները փոխարինի՛ր գոյականներով:

Օրինակ`

Աշխարհում ոչ մեկին նրանից շատ չի սիրում:- Աշխարհում ոչ մեկին որդուց շատ չի սիրում:

Իշխանն իրեն էլ չէր խնայում, վաղ առավոտից մինչև ուշ երեկո թամբին էր:

Իշխանը ձիուն  էլ չէր խնայում, վաղ առավոտից մինչև ուշ երեկո թամբին էր:

Երկիրը Արևի  շուրջը պտտվում է մի տարում:

Երկիրը իր շուրջը  մեկը օրում է պտտվում:

Մայրս ասում էր, որ ինքը երեկոյան հյուրեր է ընդունելու:

Մայրս ասում էր, որ տղան  երեկոյան հյուրեր է ընդունելու:
Այդ մարդն իրենից բացի բոլորին վստահում է:

Այդ մարդն տատիկից բացի բոլորին վստահում է: