Աշխատանք դասարանում
Ուշադրություն դարձրո՛ւ տրված սահմանական, հրամայական, ըղձական, ենթադրական, հարկադրական եղանակների բայերին և պատասխանի՛ր հարցերին:
Ա. Կազմում եմ, հիանում ես: Կազմելու են, հիանալու եք: Կազմել ենք, հիացել է: Կազմեց, հիացանք: Կազմում էիր, հիանում էինք: Կազմել էի, հիանում էիր: Կազմելու էին, հիանալու էիր:
Բ. Կազմի՛ր, կազմեցե՛ք, հիացիր, հիացե՛ք,
Գ. Կազմեմ, հիանաս: Կազմեիր, հիանայինք:
Դ.Կկազմեմ, կհիանաս: Կկազմեիր, կհիանայինք:
Ե. Պիտի կազմեմ, պիտի հիանաս: Պիտի կազմեիր, պիտի հիանայինք:
Բայի ո՞ր եղանակը ներկա ժամանակ ունի:
Սահմանական եղանակ
Բայի ո՞ր եղանակն ընդմենը մեկ ժամանակ և մեկ դեմք ունի:
Հրամայական եղանակ
Ո՞ր եղանակներն են կազմվում ըղձականից, ինչպե՞ս են կազմվում:
Ենթադրական եղանակ և հարկադրական եղանակ
Ենթադրական եղանակի ժամանակ բային ավելանում է կ
Հարկադրական եղանակի ժամանակ բայի սկզբում ավելանում է պիտի։
Ո՞ր եղանակն ունի ամենաշատ ձևերը:
Սահմանական եղանակ։
- Ընդգծված բայերի իմաստային տարբերությունը բացատրի՛ր:
Գտի՛ր, թե իմաստի տարբերությունն ի՞նչ ձևով է արտահայտվում:
Ա. Մեր պարտեզում վարդի թուփ է աճում: -Բ.Մեր պարտեզում վարդի թուփ ենք աճեցնում:
Բ տարբերակում մենք ենք վարկերի թփերի Աճման պատճառը դառնում։
Ա. Ջերմասեր բազմաթիվ բույսեր ու կենդանիներ ոչնչացան ու անհետացան:- Բ. Ցուրտը բազմաթիվ ջերմասեր բույսեր ոչնչացրեց ու անհետացրեց:
Բ տարբերակում ցրտի պատճառով ջերմասեր բույսերը ոչնչացան։
Ա. Գարնանը ձյունը հալվում է ու գոլորշիանում:- Բ. Գարնան արևը ձյունը հալեցնում ու գոլորշիացնում է:
Բ տարբերակում նշվում է, որ արևն է ձնի գոլորշիացման պատճառը։
Բ տարբերակում պետք է ինչ որ պատճառ պետք է լինի որ գործողությունը կատարվի։
- . Տրված բայերը պատճառակա՛ն դարձրու ու փորձի՛ր բացատրել այդ անունը:Պատճառական դարձնող մասնիկն ընդգծի՛ր:
Օրինակ`
խոսել-խոսեց նել, (խոսեց րի), վախենալ-վախեց նել (վախեց րի):
Վազել֊վազեցնել, պարել֊պարեցնել, աշխատել֊աշխատեցնել, ուտել֊ուտեցնել, կարմրել֊կարմրեցնել, սովորել֊սովորեցնել, խմել֊խմեցնել, շփոթել֊շփոթեցնել, լռել֊լռեցնել, վստահել֊վստահեցնել, հագենալ֊հագեցնել, մոտենալ֊մոտեցնել, մերձենալ֊մերձեցնել:
- Նախորդ վարժության՝ պատճառական դարձրած բայերով բառակապակցություններ կազմիր` ո՞ւմ կամ ի՞նչը հարցին պատասխանող բառեր ավելացնելով:
Վազեցնել մարզիկին, պարզեցնել աղջկան, աշխատեցնել ուղեղը, ուտեցնել Ալեքսին, կարմրեցնել Նարեկին, սովորեցնել Մարիամին, խմեցնել Աստղիկին, շփոթեցնել տատիկին, լռեցնել Մանվելին, վստահեցնել պապիկին, հագեցնել ճամփորդին, մոտեցնել մարդուն, մերձեցնել ընկերներին
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)
- .Սխալ կազմած պատճառական բայերն ուղի՛ր:
Քնեցնել, հաշտեցնել, լռեցնել, ուտեցնել, լսեցնել, ճերմակեցնել, կարմրեցնել, վախեցնել, աշխետացնել, հնչեցնել, պարզեցնել, ցավեցնել, վստահեցնել, ծառայեցնել, ապրեցնել:
- Տրված բայերը պատճառակա՛ն դարձրու: Պատճառական դարձնող մասնիկն ընդգծի՛ր:
Օրինակ`
ա) զգալ- զգացնել
բ) մեծանալ – մեծացնել,(մեծացրի)
գ) հագնել- հագցնել (հագցրի)
ա) Խաղալ, դողալ, եռալ, թվալ, հավատալ:
խաղացնել, դողացնել, եռացնել, թվացել, հավատացնել:
բ) Փոքրանալ, լավանալ, վատանալ, բարեկամանալ, թշմանալ, մանրանալ, հզորանալ, բարձրանալ, քարանալ:
փոքրացնել, լվացնել, վատացնել, բարեկամացնել, թշնամացնել, մանրացնել, հզորացնել, բարձրացնել, քարացնել
գ) Հասնել, թռչել, տեսնել, փախչել, փակչել, կպչել:
Համբարձումյան Անի🪶 