1․ Հիմնական հարցեր
Նկարագրեք Հայաստանի առաջին հանրապետության ստեղծման պայմանները։
Ստեղծման ժամանակ պայմանները ծանր էին։ Պետական իշխանություն չկար, կային մի շարք խնդիրներ` սով, ժողովրդի կորուստ, ռազմական ուժերը կազմակերպված չէին։
Ի՞նչ ներքին խնդիրների առաջ կանգնեց նորաստեղծ պետությունը։
Չկար կայուն պետական համակարգ, անվտանգության ապահովում չկար դա կդժվարացնել կառավարումը։
Ինչպիսի՞ն էր քաղաքական ուժերի դերը հանրապետության ներքին կյանքում։
Այն մեծ նշանակություն ուներ հանրապետության հիմնման համար։
Ինչպե՞ս էր արտահայտվում սոցիալ-տնտեսական ճգնաժամը։
Սննդամթերքը պակասում էր, բնակչությունը պատերազմից հետո մեծ կորուստներ էր տարել, վիրավորները շատ էին և բժշկությունը զբաղված էր նրանցով, արդյունաբերություն նույնպես չկար:
2․ Համեմատական վարժություններ
Համեմատեք Հայաստանի առաջին հանրապետության ներքին վիճակը և Կիլիկյան Հայաստանի ներքին քաղաքականությունը։
Հայաստանի առաջին Հանրապետությունը ուներ շատ ավելի ծանր ներքին վիճակ: Այն ձևավորվել էր պատերազմի պայմաններում, սոցիալ-տնտեսական իրավիճակը ծանր էր, կառավարությունը կայուն չէր: Կիլիկյան Հայաստանը ձևովորվել էր շատ ավելի խաղաղ պայմաններում, այն ուներ զարգացած տնտեսություն, զինական ուժ:
Ներկայացրեք տարբերությունները՝ ինչպիսի խնդիրներ ուներ նորաստեղծ հանրապետությունը, որոնք չուներ միջնադարյան հայկական պետությունը։
Քաղաքականությունը անկայուն էր, չկային դաշնակիցներ, սոցիալ-տնտեսական ճգնաժամ էր տիրում:
3․ Քարտեզային աշխատանք
Քարտեզի վրա նշեք Հայաստանի առաջին հանրապետության սահմանները։
Նշեք այն տարածքները, որտեղ ներքին հակասությունները առավել սուր էին։
4․ Աղբյուրային վերլուծություն
Կարդացեք դասագրքում բերված փաստաթղթերը (օրինակ՝ կառավարության որոշումներ, մամուլի հրապարակումներ) և վերլուծեք՝ ինչ խնդիրներ են արտացոլում դրանք։
Գրեք կարճ մեկնաբանություն՝ ինչպե՞ս են այդ փաստաթղթերը ցույց տալիս հանրապետության ներքին վիճակը։
7․ Ներքին կայունությանը սպառնացող վտանգներ
Վերլուծեք, թե ինչու էին թուրք-թաթարական խռովությունները վտանգավոր Հայաստանի առաջին հանրապետության համար։
Պատերազմից հետո Հայերի վիճակը ծանր էր և անվտանգությունը գնալով թուլանում էր, նաև թուրք-թաթարներին կային աջակցողներ ինչը էլ ավելի վտանգավոր էր:
Քննարկեք՝ ինչ հետևանքներ ունեցավ 1920 թ․ մայիսյան ապստամբությունը։
Ապստամբության շնորհիվ մեր պետականությունը ապահովվես և դա օգնեց մեզ ժամանակ շահել և ստեղծել Հայաստանի Առաջին Հանրապետությունը:
Ներկայացրեք, թե ինչպես էր սոցիալ-տնտեսական ճգնաժամը խանգարում պետության կայունությանը։
Կային շատ փախստականներ, դրա հետևանքով պետությունը կորցնում էր բնակչություն, կային բանակի հետ խնդիրներ, ինչը վատ էր մեր ապահովության համար, կար սով որի հետևանքով մի շարք կարդիկ չգոյատևեցին և դա նպաստեց թուլացմանը և մարտական տրամադրավության խախտմանը:
8․ Մշակութային կյանք
Ներկայացրեք, թե ինչ դեր ուներ մշակութային կյանքը հանրապետության գոյատևման համար։
Վերլուծեք՝ ինչպե՞ս էին թատրոնը, դպրոցները և մամուլը պահպանում ազգային ոգին։
Գրեք կարճ էսսե՝ «Մշակութային դիմադրությունը որպես ազգային ինքնության պահպանման միջոց»։
Հայաստանի առաջին հանրապետության ստեղծումը, չնայած երկար չտևեց, դժվար ու ծանր պայմաններում եղավ։ Ներքին ճգնաժամերը, դրսի վտանգները և սոցիալ-տնտեսական դժվարությունները սպառնեցին ոչ միայն պետականության խնդիրներին, այլ նաև ազգային ինքնությունը։ Այս իրավիճակում մշակութային կյանքը ստացավ կարևոր նշանակություն։
Թատրոնը, դպրոցները և մամուլը դարձան ազգային դիմադրության կարևոր մաս։ Ինչքան էլ ծանր ժամանակներ էին դպրոցները կրթում էին նոր սերունդին հայ գրականությամբ, պատմությամբ և լեզվով, ամրապնդում ազգային գիտակցությունը։ Մամուլը՝ թերթերը և գրքերը, ոչ միայն տեղեկացնում էին նորությունների մասին, այլև փրկում էին ազգային ինքնությունը՝ պահպանելով լեզուն ու մշակութային արժեքները։
Այս միջոցներով մշակույթը ծառայում էր որպես «պաշտպան»: Այն միավորում էր ժողովրդին, պահպանում ոգին և ապագայի նկատմամբ հավատը։ Ազգային ինքնության պահպանությունը միշտ էլ եղել է կապված մշակույթի հետ՝ պատմական հիշողության ու ազգանվեր արժեքների փոխանցման մեջ։
Ասպիսով հասկանում են,որ մշակույթը Հայաստանում առաջին հանրապետության համար միայն արվեստ կամ կրթություն չէր, այն դարձավ ժողովուրդին միավորող ուժ և ազգային դիմադրություն։
Համբարձումյան Անի🪶 